We gaan van start...
Vandaag een vol programma!’s Ochtends direct uitchecken en ontbijten in de openingszaal van de Quest conferentie. Deze grote conferentie wordt al 16 jaar gehouden en is uitgegroeid tot een belangrijk internationaal evenement voor onderwijsvernieuwers. Als groep maken we dag 2 van het programma mee.
In het plenaire gedeelte zullen we Andy Hargreaves, Eric Heins en Kathleen Wynne horen. Andy Hargreaves professor aan de School of Education van het Boston College. Eric Heins is vice president van de California Teachers’ Association. Kathleen Wynne is premier van de provincie Ontario.
We volgen workshops van de Garden Grove Unified School District uit Californië, het York Region District School Board (waar we dinsdag te gast waren) en het Espoo School Board uit Finland.
Tussen de workshops door zal er nog een presentatie zijn van Kevin Collins (England Education Endownment Foundation) en een duo presentatie van Andy Hargreaves en Michael Fullan.
Keynote Kathleen Wynne
Voorafgaand aan de presentatie herinneren 8 secondary school leerlingen ons met een mooie voorstelling weer aan de kern van ons werk: talentontwikkeling!

- Kathleen deelt haar persoonlijke drijfveren met de zaal om de politiek in te gaan. De belangrijkste is de teloorgang van het openbare onderwijs tussen 1995 en 2003. Dat tij moest gekeerd worden. Ze is trots op wat er het afgelopen decennium is bereikt.
- Enkele opmerkingen/uitspraken:
- De verbinding tussen onderwijs en de lokale gemeenschap is cruciaal om succesvol te zijn
- Afgelopen jaar is een moeilijk jaar geweest. Ze is blij met het resultaat (nieuwe wetgeving waarin de samenwerking tussen politiek, vakbond en bestuurders is geborgd) dat een basis is voor verdere onderwijsverbetering
- Mijlpalen zijn de beleidslijnen voor ‘Equity and Inclusion’ en andere programma’s gericht op integratie, inclusie, het omgaan met verschillen en de ontwikkeling van het hele kind (‘whole child approach’)
- Kinderen zitten vol talent en creativiteit. Het zijn geen ‘lege vaten’. Het is onze taak die kwaliteiten eruit te halen. We moeten leerlingen ondersteunen die bereid zijn risico’s te nemen, ondernemend te zijn
- De volgende fase in deze verbetering wordt geduid als ‘Re-Imagining Public Education: from Great to Excellent’
o We moeten ruimte vinden om aandacht te geven aan andere vaardigheden naast literacy en numeracy, zoals high order thinking, ondernemerschap, creativiteit, want nog steeds bereiken we niet alle kinderen
o De wereld is veranderd. We zullen technologie moeten inbedden in het onderwijs, zonder de fout te maken dat technologie de plaats inneemt van menselijke interactie. ‘Modern pathways to success’
o Kinderen moeten op een zo vroeg mogelijke leeftijd een zo goed mogelijke start kunnen maken. Voltijds kleuteronderwijs was een belangrijke stap. Dat moet doorgetrokken worden naar kinderopvang en gepaard gaan met ondersteuningsprogramma’s voor ouders van jonge kinderen (0-3 jaar)
o De vier verschillende bekostigde onderwijssystemen moeten beter samen gaan werken. Scholen zijn ontmoetingsplaatsen, ‘schakelkasten’ in de gemeenschap
- Om de vernieuwing te realiseren is samenwerking op alle niveaus nodig. Als deze veranderingen eenvoudig waren, hadden we ze al gerealiseerd. De gesprekken hierover hebben we al vaker gehad. Het is dus niet nieuw, maar blijkbaar niet eenvoudig.
- Ze sluit af met een persoonlijke noot: als oma van 3 kleinkinderen ontmoet ze grote betrokkenheid en het streven naar excellentie
Vragen uit de zaal:
- Hoe krijgen we meer jonge mensen in het lerarenkorps?
De regering investeert in vormen van stages en werkervaring voor jonge mensen. Het is ook nodig om te kijken naar andere modellen. Bijv. om ervoor te zorgen dat kinderen al in hun schooltijd kennis kunnen maken met de praktijk. Een ander aspect hiervan is dat ouders hun kinderen de ruimte moeten geven om op diverse manieren te leren en moeten waken voor een focus op academische vaardigheden.
- Gaat de regering ontwikkelingen ondersteunen om scholen zich te laten ontwikkelen tot centra voor wijken met een functie die verder gaat dan alleen onderwijs?
Ja, dit is de richting waarin de regering wil bewegen. Het is een moeizame beweging. Ministeries zijn vaak gericht op hun eigen ‘core business’. De regering is geholpen met specifieke voorbeelden van belemmeringen die men op de werkvloer ontmoet.
- Wat verstaat u onder creativiteit?
Entrepeneurship: ondernemerschap. De vraag kwam van een Nederlandse collega. De premier blijkt 3 jaar in Nederland te hebben gewoond (haar eerste twee kinderen zijn er zelfs geboren) en is onder de indruk van de systematische voorschoolse educatie. Voor haar regering is dat en model (peuterspeelzaalwerk) voor educatie voor 0- tot 3-jarigen
- Hoe ziet de toekomst van onze scholen eruit? (Vraag van leerlingen)
‘Empowerment’: dit gebeurt op diverse manieren, maar is de kern van het onderwijs. Het ondersteunen van kinderen om in hun kracht te komen. Dit vraagt hoge betrokkenheid en samenwerking van alle volwassenen die bij dit proces betrokken zijn.
- Exceptional learners: hoe wordt daar aandacht aan gegeven en ruimte voor gemaakt?
Er is een kloof op het moment dat deze leerlingen het einde van hun onderwijstijd bereiken. Hier hebben we nog werk te doen en dit vraag samenwerking van ministeries van onderwijs en werkgelegenheid. Deze jonge mensen hebben onze ondersteuning nodig. We hebben nog niet genoeg gedaan, maar er zijn mogelijkheden met gerichte programma’s, sociale werkplaatsen e.d.
Gesprek Dennis Shirley met Eric Heins
Andy Hargreaves stelt Eric Heins voor. Ook Eric Heins blijkt Nederlandse roots te hebben: hij is geboren in Amsterdam en spreekt Nederlands. We worden dan ook kort begroet ;-)
Zijn persoonlijke ervaring als leerkracht is zeer bepalend geweest: geen aandacht voor wat kinderen nodig hebben, maar het nalopen van checklist vol futiliteiten. Hij is blij met de aandacht voor de totale kindontwikkeling.
Het gesprek gaat over politiek: onderwijsmensen moeten zicht bewust zijn van het politieke spel en moeten bereid zijn zich in het spel te mengen. Als je dat niet doet, wordt het voor je bepaald. Eric Heins reageert op ontwikkelingen in het Californië van Arnold Schwarzenegger waar een crisis ontstond in de bekostiging van het openbare onderwijs. De vakbond heeft de gouverneur op dat moment aangeklaagd en het onderwijs heeft 3 miljard dollar teruggekregen. Op dat moment is besloten het geld uit te geven aan zaken, waarvan men wist dat ze werkten: primair proces, professionalisering van leraren en leidinggevenden en aansluiten bij lokale behoeften.
Inmiddels zijn de resultaten zichtbaar van deze aanpak en ze zijn positief. Andy nodigt Eric Heins uit af te sluiten met een schets van de kwaliteit van leerkrachten. Eric geeft aan dat zijn vakbond zeer beroepsgericht is. ‘Teaching is a collaborative activity’.
Californië – Garden Grove Unified School District
Dr. Gabriela Mafi – bestuurder/algemeen directeur; Sara Wescott – directeur primair onderwijs; Joli Armitage – directeur personeel
Dit district kent een zeer diverse populatie, zowel qua afkomst als qua taal. In de presentatie staat de aanpak van dit school board centraal m.b.t. het aannemen en professionaliseren van leraren en leidinggevenden. De systeembrede aanpak heeft een positief effect gehad op de leerresultaten van leerlingen.
Dr. Mafi schetst de plaats en omvang van het schoolboard Garden Grove. 5000 medewerkers en 66 scholen. 81% van de leerlingen is geïndiceerd als ‘zorgleerling’ vanwege sociaal-economische omstandigheden en/of taalproblemen. In dit district zijn de resultaten op literacy en mathematics enorm verbeterd. Bedoeling van de workshop is om met het publiek te delen waarom het werkt. Drie onderwerpen:
1. How to get and keep the right people
2. Secondary Education reform
3. Providing system-wide instructional support
Deel 1 – Hiring and keeping the right people
Uitgangspunt: de leerkracht maakt het verschil! ‘You’re never going te be a better district than the teachers in your classrooms”
Opdracht: wat zijn de kwaliteiten die leraren en leidinggevenden nodig hebben. ‘Heart and mind’: passie, betrokkenheid in de kern met een schil van competenties en vaardigheden daaromheen.
Hoe pakt district Garden Grove het aan? In hun verhaal speelt de lerarenopleiding een belangrijke rol: goede relaties en een rol voor het school board in de werving van nieuwe studenten. Studenten worden geïnterviewd voordat ze aan de opleiding beginnen. Ze lopen stages van een of twee semesters. Tijdens die stages is er nauwe samenwerking tussen ervaren leerkrachten en studenten.
Vanwege de economische crisis was het lastig om nieuwe leerkrachten aan te nemen en leerkrachten te houden. Men heeft een soort vervangerspool gemaakt.
Tijdens de periode in het voortgezet onderwijs worden leerlingen ingezet als onderwijsassistent. Voor hen een vorm van stage om in aanraking te komen met het onderwijs. Voor het schoolbestuur een manier om al vroeg talent te spotten en het gesprek aan te gaan over een mogelijk leraarschap. Zou in onze context mogelijk zijn door het werkveld te betrekken bij het intakeproces.
Garden Grove houdt ongeveer 95% van de leerkrachten binnen, ten opzichte van 50% in de rest van Californië. Een gericht programma in de inductiefase draagt hier aan bij. Daar waar ondersteuning nodig, wordt deze verleend.
Deel 2 – Secondary education reform
Problemen met equity en accessability voor high school, college en university. Leerlingen hebben potentie, maar door fouten in het keuzeproces hebben ze niet de juiste papieren om door te stromen naar universiteiten. Garden Grove heeft vervolgens een audit laten uitvoeren door externen om de factoren boven tafel te krijgen op een systeem niveau.
Aanpak gericht op:
- Placement: leerling op de juiste plek
- Instruction: kwaliteit van het onderwijs
- Grading: rechtvaardige en zorgvuldige toetsing
Centrale sturing gericht op gezamenlijke aanpak en voortdurende samenwerking in de uitvoering. Goed weten wat je basiswaarden zijn: wat is non-negotioable, wat kun je wegsnijden (Ockham’s razor!) Geen ‘gepamper’ van leerlingen, maar hoge verwachtingen.
Verwachtingen van ouders speelden hierbij een belangrijke rol. Iedereen wil dat zijn kind gaat doorstuderen, maar men ziet niet wat de voertuigen zijn om dat voor elkaar te komen.
Wat betreft grading: veelheid aan aanpakken voor toetsing. Hier centraal op sturen. Geen concessies aan de kwaliteit die je uiteindelijk wilt zien. In gesprek met leerkrachten over toetsing: ‘welke leerling zou je kiezen om jouw parachute in te laten pakken bij je eerste parachutesprong?’ Daarna een interessante vervolgvraag: ‘als dit (de voorbereiding op een parachutesprong) een cursus/vak is, zou deze leerling dat geslaagd zijn voor de toets bij dat vak?’ Maakt de discrepantie zichtbaar tussen wat je ‘gezond boeren verstand’ zegt als leerkracht en de wijze van toetsing die gebruikelijk is.
Verbetering van de ‘Instruction’. Marzano’s onderzoek naar de relatie tussen ecffectiviteit van de school en kwaliteit van de leerkracht.
Conclusie: op een effectieve school zijn gemiddelde leerkrachten effectiever dan een goede leerkracht op een zwakkere school. Wat is nodig: ‘common approach and common language in an aligned system’ (Marzano). In de praktijk veel geïnvesteerd in samen optrekken in professionalisering en uitvoering. Wekelijkse bijeenkomsten om doelen te bepalen, observaties in klassen en demonstratie-leerkrachten die het gewenste instructie gedrag modellen.
Wat betreft de aanpak: ‘meet in the middle’. Een top down aanpak, maar nooit geïsoleerd. Bij elk stap zijn de collega’s, ouders en leerlingen betrokken.
Na afloop contact gelegd met het Garden Grove Unified School District. In het kort de aanpak geschetst van onze opleidingsschool: opleiden, samenwerken, onderzoeken gericht op loopbaanontwikkeling en innovatie. Hier werd enthousiast op gereageerd. De lerarenopleiding die bij Garden Grove is betrokken is California State University Longbeach. Principal Denise Halstead wil fungeren als intermediair.
York Region District School Board
"The journey to increased student achievement and well- being: achieving sustainable and equitable excellence". Dat was de meer dan uitnodigende titel van de Workshop zoals wij hebben aantroffen in de Conferentiemap. De realiteit was jammer genoeg niet zo florisant.
Hieronder een samenvatting van het derde deel van de workshop. Het eerste deel van de workshop was merendeels een herhaling van zetten van een presentatie eerder die week, en betrof met name 'historical facts & figures' van de Board zelf.
These notes are taken from the presnetation and consider Chapter Three of the innovation program: where are we now and what is next...
- Character education and well being: Character matters: Respect, responsibility, honesty, empathy, fairness, initiative, perseverance, integrity, courage and optimism. The child as a whole will be leading in the next chapter.
- Building teacher and leader capacity: the need is felt to implement the most effective factors into the classroom.
- Large gaps in our learning are experienced, we will have to think about early intervention strategies, closing the gaps by bringing special teachers into the school with regard to Literacy collaboration.
- Well being is an important goal in itself, attributes of welleness including mental health, ir adresses life long morivation and succes, increasing student achievement and from there on the well-bing of others and society as a whole.
- YRDS is sdiscovering how to measure the concepts of well being and resilience. As of this year, they have implemented the 'Every student counts' survey. Data will be analysed en results wil be shared later on this academic year.
- Leithwood heeft het in zijn meest recente publicaties over vier paden: Rational, Emotional, Organisation en Family' en hij verbindt dat met 'Collaboral Goalsetting', wat verband houdt met 'student achievement'.
The three most important aims in Chapter Three of the Education Reform Program are:
- Diversity is our strenght
- Equity is our commitment
- Inclusion is our goal
By being inclusive you change the very way you interact. Each of the particpants brings different 'things' to the table.
Students learns best and staff works best in enviroments that are equal, safe and inclusive. We have to respect everyone for whom they are.
What do we do next in chapter three:
- inclusion
- innovation
- community
- leadership of the whole system
Aandachtspunten en foci:
We have to become more flexible and realise that learning takes place within formal and informal setting
- Networked Learning
- Rounds
- Professional hjudgment
- Lateral learning
Professional judgement and professionalism: gives them confidence, let teachers make better choices
Strong professional Relationships are essential: it takes time & it takes trust, developping respect for each others perspectives from all layers in society. Honest discussions about these issues will gain trust. Trust is crucial. We will have to be able to understand that we all work from our own perspective towards the same goals.
Keynote Kevan Collins
Grote steden in de wereld lijken steeds meer op elkaar. Londen lijkt meer op NY dan op de steden en dorpen in Engeland. De echte onderwijskundige uitdaging ligt in het noorden van Engeland, waar je de oude, industriële gebieden vindt. Londen doet het op een aantal aspecten best goed.
Dilemma tussen autonomie en verantwoording. De tendens is dat regeringen in de westerse wereld zich terugtrekken. Dit geldt ook voor onderwijs. Hierdoor ontstaat een vacuüm. Welke verantwoordelijkheid hebben leerkrachten? Als je een leerkracht ‘stript’ van de bijzaken blijft de fascinatie voor het leerproces van kinderen over.
Positief aan de veranderingen in de wereld is de transparantie en de toegang tot een veelheid aan informatie en data. Dit heeft effect op het onderwijs: stakeholders laten zich niet afschepen. Politici en technocraten proberen het leerproces te reduceren tot atomair niveau en logica. Maar verandering gaat niet volgens plan en is niet van bovenaf te sturen. Leerkrachten stappen steeds meer in het vacuüm. In het Verenigd Koninkrijk bestaat inmiddels consensus over de juiste aanpak: meer autonomie voor de scholen. Er komt meer geld vrij en de regelgeving wordt minder dwingend. Maar hierdoor ontstaat een vacuüm. Hoe zorgen we dat we daar goed op voorbereid zijn?
Kevin is trots dat in zijn regio de armste kinderen van Engeland het beter doen in school dan de helft van de Engelse kinderen, waar de invloed van sociaal-economische factoren nog altijd enorm is. Scholen met ‘free meals’ blijken met de sociaal-economisch ongunstige populatie het verhoudingsgewijs veel beter te doen. Conclusie: armoede mag geen excuus zijn voor ondermaatse schoolprestaties.
Kernvraag: wat is de kennis achter dit soort bevindingen en hoe krijgen we die kennis in beweging? Het lijkt lastig te zijn om kennis verplaatst te krijgen naar andere contexten. Scholen hebben pas iets aan kennis als ze deze kunnen relateren aan de context: welke school lijkt op mijn school? Professioneel vertrouwen is een voorwaarde. Hoe krijgen we dat op orde? In het primair proces is vertrouwen essentieel: tussen leerkracht en leerling en tussen leraren en schoolleiding.
Als onderwijsmensen hebben we gemeenschappelijke uitdagingen. We willen allemaal de beste leerkrachten en beste schoolorganisaties. We hebben een verantwoordelijkheid om onze kennis te verspreiden over de wereld. Onderwijs moet een vrij toegankelijke, wereldwijde voorziening zijn.
Er is een grote groep jonge werklozen. Kevin laat de meest recente OECD gegevens zien. Het (hopelijk naderende) einde van de crisis is niet direct een oplossing voor dit probleem. Bedrijven, organisaties nemen vooral ervaren werknemers aan (>24). Zo ontstaat een generatie jongeren zonder werk en zonder werkervaring. Kijkend naar het opleidingsniveau: hoe lager dat niveau, hoe groter de kans dat je bij deze groep werkloze jongeren hoort.
We weten dat we succesvol kunnen zijn als we bouwen op de creativiteit en de talenten van onze kinderen. Hier ligt een kans! Echter, die kans moet gegrepen worden door te bouwen op wat we weten over het leren van kinderen en niet op basis van cijfermatige aanpakken die daaraan voorbij gaan.
De Education Endownment Foundation heeft doelbewust de bewezen onderwijsstrategieën op een rij gezet in één overzicht als gereedschapskist voor de scholen: dit werkt! Eigenlijk was dit en eenvoudige klus. Het bewijs ligt voor het oprapen! Waarom hebben we dit niet eerder gedaan? Een mooi pleidooi voor onze inspanningen als FHKE om te werken aan de onderzoekende houding en onderzoeksvaardigheden van onze aankomende en zittende leraren.
Samenvattend: voor ons als FHKE een sterk verhaal dat onze missie ondersteunt om samen met het werkveld op te trekken in het stimuleren van een onderzoekende houding en schoolontwikkelingsprocessen die zijn gebaseerd op degelijke kennis en solide worden aangepakt. Onderzoek en kennis moeten daarbij hand in hand gaan met waarden en overtuigingen. Kortom, een steun in de rug voor de visie om toe te werken naar een Academische Opleidingsschool.
Wederom een Nederlands tintje met dit gezegde: vertrouwen komt te voet en verdwijnt te paard.
Gesprek Dennis Shirley met Michael Fullan
Dennis Shirley nodigt Michael Fullan uit te reageren op de concepten Professional Capital, Social Capital en Decisional Capital. ‘If you’re not confused, you probably don’t understand the situation’. Michael onderstreept het verhaal dat we ook in de prive sessie met hem hebben gehoord.
Leerkrachten moeten bereid zijn hun traditionele ‘foxhole’ autonomie willen opgeven ten behoeve van Professional Capital: evidence based, precision pedagogy, teamwork. Fullan reageert dat er geen sprake is van opgaven als je als individueel opererende leerkrachten al de goede dingen doet. Juist dan is Professional Capital een steun in de rug!
Leerkrachten moeten de effecten van Professional Capital ervaren: we kunnen laten zien (uit onderzoek) dat bijv. feedback effectief is, maar leerkrachten adopteren dit pas wanneer ze het effect van deze feedback op hun eigen handelen aan den lijve ervaren.
Welke rol speelt technologie? Fullan haalt Ontario als voorbeeld aan: we hebben zowat het maximale rendement uit het huidige systeem gehaald. Wat is nodig voor de volgende ‘boost’? Ook hier een uitspraak die we gisteren hoorden: pedagogy as the driver and technology as the accelerator. Voor sommigen is technologie bedreigend. Echter, om er regie over te kunnen hebben moeten we er naartoe. In drie praktijksituaties heeft Fullan inmiddels de ‘accelerator’ in werking kunnen zien.
Finland – Espoo School Board
De inleider geeft informatie over de lerarenopleiding in Finland en hoe stapsgewijs het opleidingsniveau is verhoogd tot het huidige masterniveau. Er zijn ook steeds meer doctors actief in het primair onderwijs. Een korte historische schets geeft inzicht in de keuzes die in het primair onderwijs zelf zijn gemaakt in de afgelopen eeuw. Comenius’ werk Didacta Magna is bepalend geweest.
De rest van de presentatie bestaat (helaas) vooral uit het geven van informatie (die we ook kunnen opzoeken). We missen in deze workshop de cruciale kwesties en de voor- en nadelen van de gekozen oplossingen. Wat ook niet helpt is de beperkte beheersing van de Engelse taal door de presentatoren… ;-)